พระศรีศากยะญาณวิมุติ
มารู้จัก "พระศรีศากยะทศพลญาณ" กัน โดย....ฟ้าลิขิต
***"พระศรีศากยะทศพลญาณ ประธานพุทธมณฑลสุทรรศน์" นามของพระประธานประจำพุทธมณฑล ตำบลศาลายา อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม มีศัพท์ทางพุทธศาสตร์ 2 คำ ปรากฏอยู่ในนามนี้ "ศรีศากยะ" มาจากคำว่า ศากย,ศากยะ ความหมาย เป็นชื่อวงกษัตริย์วงศ์หนึ่งในเมืองกบิลพัสดุ์ เรียกว่า ศากยวงศ์ สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าโอกากราช ซึ่งเป็นผู้สร้างและครองกรุงกบิลพัสดุ์
*** "ทศพลญาณ" พจนานุกรมพุทธ ศาสตร์ ฉบับประมวลธรรมของ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต) อธิบายไว้ว่า คือ พระญาณอันเป็นกำลังของพระตถาคต 10 ประการ ที่ทำให้พระองค์สามารถบันลือสีหนาท ประกาศพระศาสนาได้มั่นคง)
1. "ฐานาฐานญาณ" ปรีชาหยั่งรู้ฐานะและอฐานะ คือ รู้กฏธรรมชาติอันเกี่ยวกับขอบเขต และขีดขั้นของสิ่งทั้งหลายว่า อะไรเป็นไปได้ อะไรเป็นไปไม่ได้ และแค่ไหนเพียงไร
2. "กรรมวิปากญาณ" ปรีชาหยั่งรู้ผลของกรรม คือ สามารถกำหนดแยกการให้ผลอย่างสลับซับซ้อน ระหว่างกรรมดีและกรรมชั่ว ที่สัมพันธ์กับปัจจัยแวดล้อมต่าง ๆ
3. "สัพพัตถคามินีปฏิปทาญาณ" ปรีชา หยั่งรู้ข้อปฏิบัติที่จะนำไปสู่คติทั้งปวง คือ สุคติ ทุคติ หรือพ้นจากคติ หรือปรีชาหยั่งรู้ข้อปฏิบัติที่จะนำไปสู่อรรถประโยชน์ทั้งปวง กล่าวคือ ทิฏฐธัมมิกัตถะ สัมปรายยิกัตถะ หรือปรมัตถะ คือ รู้ว่าเมื่อปรารถนาจะเข้าถึงคติหรือประโยชน์ใด จะต้องทำอะไรบ้าง
4. "นานาธาตุญาณ" ปรีชาหยั่งรู้ สภาวะของโลกอันประกอบด้วยธาตุต่าง ๆ เป็นอเนก คือ รู้สภาวะของธรรมชาติ ทั้งฝ่ายอุปาทินนกสังขาร และฝ่ายอนุปาทินนกสังขาร เช่น รู้จักส่วนประกอบต่าง ๆ ของชีวิต สภาวะของส่วนประกอบเหล่านั้น พร้อมทั้งลักษณะและหน้าที่ของมันแต่ละอย่าง
5. "นานาธิมุตติกญาณ" ปรีชาหยั่งรู้อธิมุติ คือ รู้อัธยาศัย ความโน้มเอียง ความเชื่อถือ แนวความสนใจ เป็นต้น ของสัตว์ทั้งหลายที่เป็นไปต่าง ๆ กัน
6. "อินทริยปโรปริยัตตญาณ" ปรีชา หยั่งรู้ความยิ่งและหย่อนแห่งอินทรีย์ของสัตว์ทั้งหลาย คือ รู้ว่าสัตว์นั้น ๆ มี ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา แค่ไหน เพียงใด มีกิเลสมาก กิเลสน้อย มีอินทรีย์อ่อน หรือแก่กล้า สอนง่ายหรือสอนยาก มีความพร้อมที่จะตรัสรู้หรือไม่
7. "ญานาทิสังกิเลสาทิญาณ" ปรีชาหยั่งรู้ความเศร้าหมอง ความผ่องแผ้ว การออกแห่งฌาน วิโมกข์ สมาธิ และสมาบัติทั้งหลาย
8. "ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ" ปรีชาหยั่งรู้อันทำให้ระลึกภพที่เคยอยู่ในหนหลังได้
9. "จุตูปปาตญาณ" ปรีชาหยั่งรู้จุติและอุบัติของสัตว์ทั้งหลายอันเป็นไปตามกรรม
10. "อาสวักขยญาณ" ปรีชาหยั่งรู้ความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลาย
***พระศรีศากยะทศพลญาณ เป็นพระพุทธรูปยืนปางลีลาขนาดใหญ่ ประดิษฐานเป็นพระประธาน ณ พุทธมณฑล อ.พุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม พุทธลักษณะทรงยกพระบาทขวาจะก้าว ห้อยพระหัตถ์ขวาท่าไกล พระหัตถ์ซ้ายยกเสมอพระอุระป้องไปเบื้องหน้าเป็นกิริยาเดิน หล่อด้วยทองสำริดหนัก 17,543 กิโลกรัม โดยแบ่งหล่อเป็นชิ้นต่าง ๆ ขององค์พระ รวม 137 ชิ้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าพระบรม ราชินีนาถ ทรงเททองพระเกตุมาลา เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2524 จนกระทั่งปี พ.ศ.2525 การก่อสร้างจึงแล้วเสร็จ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้โปรดเกล้าให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จแทนพระองค์ประกอบพิธีสมโภช เมื่อวันที่ 21 ธันวาคม พ.ศ.2525
ฟ้าลิขิต
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น